Cineast John Hillcoat en muzikant/componist Nick Cave hebben een op zijn zachtst gezegd fascinerende professionele relatie. Aan Hillcoats debuut ‘Ghosts … Of The Civil Dead’ werkte Cave mee als coscenarist/acteur, voor ‘The Proposition’ schreef hij het scenario en de muziek, voor ‘The Road’ de muziek, en voor deze ‘Lawless’ leverde hij andermaal het scenario en de soundtrack. Je zou Hillcoat en Cave zowaar twee verwante zielen kunnen noemen. Met als constante in hun gezamenlijk oeuvre een fikse dosis geweld. Die brutale toon zorgt er voor dat de Australische regisseur zich niet zo makkelijk door het grote publiek laat omarmen. In tegenstelling tot Quentin Tarantino die zijn gewelduitbarstingen wel in de multiplexen kan slijten, zoekt hij immers geen toenadering in sappige popcultuurreferenties, maar houdt hij alles zo rauw, onappetijtelijk en realistisch mogelijk.
Op het eerste zicht lijkt ‘Lawless’ Hillcoats meest complete prent te zijn. Een cast met heel wat bekende namen, een toegankelijk verteld misdaadverhaal … het lijkt makkelijker verkoopbaar dan de hondsbrutale westernvete uit ‘The Proposition’ of Viggo Mortensens postapocalyptische overlevingstocht in ‘The Road’. Helaas is ‘Lawless’ niet zo sterk als twee bovenstaande titels. Het scenario mist focus, de personages lopen elkaar voor de voeten en het lijkt alsof Hillcoat het geweld in eerste instantie gebruikt om het publiek tussen de vele vlakke stukken door wakker te schudden.
Nochtans is ‘Lawless’ gebaseerd op ware feiten en is dit niet zomaar een fictieve benadering van de droogleggingthematiek. Centraal staan de broers Forrest, Howard en Jack Bondurant die tijdens de jaren dertig in Franklin County, Virginia hun brood verdienden met het stoken en distribueren van illegale drank. In 2008 schreef Matt Bondurant, de kleinzoon van Jack, de historische roman ‘The Wettest County In The World’ waarin hij de avonturen van zijn grootvader en grootooms uit de doeken deed. Nick Cave gebruikt dat boek als basis voor een historische kroniek die zich niet afspeelt in de grootstad (dit is dus geen ‘The Untouchables’ of ‘Boardwalk Empire’), maar in de wouden van Franklin County.
Forrest (Tom Hardy) is de oudste van de Bondurantbroers. De drijvende kracht achter de stokerij, en de meest introverte van de drie. Een brok graniet die er niet voor terugdeinst om geweld te gebruiken om zijn zaak (en familie) te beschermen. Jack (Shia LaBeouf) is de jongste en de meest onervaren en meteen het personage dat de grootste metamorfose doormaakt. De succesvolle activiteiten van de Bondurantbroers en andere wildernisstokers zijn een doorn in het oog van de verankerde maffiaechelons. Wat zorgt voor menige gangsteroorlog die in de bossen van Franklin County wordt uitgevochten. Ook corrupte politici eisen hun deel van de koek. In het bijzonder de sadistische deputy Charlie Rakes (Guy Pearce) blijkt een harde noot om te kraken.
Hillcoat wil met ‘Lawless’ iets te duidelijk een epische misdaadprent maken die het midden houdt tussen de erfenis van Sam Peckinpah en het oeuvre van Martin Scorsese. Maar hij moet in beide namen zijn meerdere erkennen. ‘Lawless’ in de eerste plaats een overbevolkte prent waarin heel wat personages nogal mat zijn uitgetekend (Jessica Chastains rol heeft bijna geen substantie) of niet meer zijn dan een veredelde cameo (Gary Oldman komt even langs als grootstadgangster Floyd Banner). Shia LaBeouf schiet tekort als spil van het verhaal, en ook Tom Hardy weet ditmaal niet te verrassen. Bovendien werkt de nadrukkelijk bloederige omkadering na verloop van tijd afstompend: als je een brutale knokpartij hebt gezien heb je ze allemaal gezien, en zelfs de grootschalige finale shoot-out pompt geen extra adrenaline in het geheel. Dat Hillcoat kan filmen en verstand heeft van poëtische tableaus is eens te meer duidelijk, maar ditmaal levert die vaststelling alleen hem geen extra goede punten op. ‘Lawless’ is een degelijke gangsterprent, maar degelijk is – gezien het talent voor en achter de camera – ditmaal niet genoeg om een voldoende te scoren.
Simon Couwens
Niets uit deze publicatie mag op welke wijze dan ook worden overgenomen zonder voorafgaande schriftelijke (per e-mail of brief) toestemming van de verantwoordelijke uitgever.
