Cinevision
Film besprekingen: bioscoop, dvd en Blu-ray
Cloud Atlas (Blu-ray)
Mocht er een Cinevisionaward bestaan voor meest bevreemdende en visueel overdonderende highconceptproductie van het jaar, dan ging die met vlag en wimpel naar ‘Cloud Atlas’. Motivatieredenen genoeg: de film duurt net geen drie uur, heeft een cast met bekende namen die allemaal meerdere en grotendeels atypische rollen vertolken (Hugh Grant als koppensneller om maar iets te zeggen), weeft zes afzonderlijke verhalen in stukken gehakt en niet-chronologisch door elkaar en vraagt een inspanning van de kijker om voor het grote deel zelf de (metafysische) verbanden te leggen tussen de verschillende intriges.
‘Cloud Atlas’ is de verfilming van het gelijknamige boek van David Mitchell uit 2004. Een onverfilmbaar boek volgens velen. Dat was echter buiten de Wachowski’s (‘The Matrix’) en Tom Tykwer (‘Perfume’, ‘The International’, ‘Lola Rennt’) gerekend. Die vatten het plan op om Mitchells proza naar het witte doek te transfereren, en opteerden er zelfs voor om de verschillende verhalen door elkaar te mixen. Verhalen die zich bovendien in verschillende tijdperken en op hoogst diverse locaties afspeelden. Aan ambitie geen gebrek. Ambitie die geld kostte en het productiebudget werd beraamd op ruim honderd miljoen dollar. Het grootste deel daarvan kwam van Duitse geldschieters, aangevuld met subsidies van het Duitse Federale Filmfonds. De Hollywoodstudio’s voelden zich niet geroepen om te investeren in wat in hun ogen een risicovol project was, zelfs niet nadat grote namen als Tom Hanks en Halle Berry waren gecast. Het gevolg was dat het gros van de opnames in Duitsland gebeurde, hoofdzakelijk in de Babelberg-studio’s. Voor de exotische locaties werd uitgeweken naar onder andere Schotland en Mallorca.
In ‘The Pacific Journal Of Adam Ewing’ maken we kennis met een man (Jim Sturgess) die tijdens een reis naar een eilandengroep in de Stille Oceaan bijna wordt omgebracht door een onbetrouwbare scheepsdokter (Tom Hanks) en op het nippertje wordt gered door een zwarte slaaf. In ‘Letters From Zedelghem’ (gesitueerd in de dertiger jaren van de vorige eeuw) zien we hoe een biseksuele muzikant (Ben Whislaw) in onmin raakt met een componist (Jim Broadbent) en zo zijn eigen ondergang bewerkstelligt. In ‘Half-Lives: The First Luisa Rey Mystery’ ligt de focus op een journaliste (Halle Berry) die in het San Francisco van 1973 een nucleair schandaal blootlegt en wordt belaagd door de corrupte powers that be die alles in de doofpot willen houden. In ‘The Ghastly Ordeal of Timothy Cavendish’ volgen we een uitgever (Jim Broadbent) die uit een verpleeginstelling probeert te ontsnappen. ‘An Orison Of Sonmi-451’ neemt ons mee naar Seoel anno 2144 waar een ter dood veroordeelde kloon samen met een rebellenleider (Jim Sturgess) op de vlucht slaat. En in ‘Sloosha’s Crossin’ An ‘v’rythin’ After’ glijden we een postapocalyptische wereld binnen waarin een man (Tom Hanks) en een vrouw (Halle Berry) samen op zoek gaan naar de geheimen van het universum.
We schreven het al: geen eenvoudige koek. Het ene moment zit je op volle zee, het andere in een samenzweringsthriller, dan weer in een historisch drama of een sf-actieprent. Alleen al de manier waarop Tykwer en de Wachowski’s erin slagen om al die werelden visueel overdonderend tot leven te roepen is goed voor vier sterren. Al is ‘Cloud Atlas’ uiteraard niet voor iedereen weggelegd. Het van de hak op de tak springen zorgt voor narratieve kronkels die verre van duidelijk zijn, en zoals dat wel meer het geval is bij anthologiefilms is niet alles even boeiend of meeslepend. ‘Cloud Atlas’ is in de eerste plaats een visueel traktaat: door de vele plotdraden en de lange speelduur is het moeilijk om er constant emotioneel in betrokken te zijn. Wat misschien wel kon indien de verhalen gewoon na elkaar zouden verteld zijn, maar dan verloor ‘Cloud Atlas’ net dat unieke aspect (de vaak heel sfeervolle overgangen tussen de narraties) die dit project een extra elan meegeeft.
Het uithangbord in de cast is natuurlijk Tom Hanks. Die duikt in alle zes de verhalen op, en is afwisselend schurk en held. Ook Halle Berry is zesmaal van de partij, net als Jim Broadbent, Hugo Weaving, Jim Sturges en Hugh Grant. Ben Whislaw is vijf keer te zien, James D’Arcy, Keith David en Susan Sarandon elk vier keer. Een beetje verwarrend allemaal, al levert het bij tijd en wijlen een fascinerend zoekplaatje op. Tykwer regisseerde de delen die zich afspelen in de jaren dertig, zeventig en het jaar 2012, terwijl de Wachowski’s aan de slag gingen met de drie andere, visueel meest ambitieuze partities. Het resultaat is een fascinerende en visionaire prent waarbij zelfs degene die het een doodsaaie mislukking vinden toch zullen moeten toegeven dat ze eigenlijk nog nooit een film zoals ‘Cloud Atlas’ hebben gezien. Wie bereid is een gok te wagen en in de stemming is voor de aantrekkingskracht van een brok magnetiserende cinema, staan alvast drie mooie – zij het lang niet alle vragen beantwoordende – uren te wachten.
Extra’s (Blu-ray): een handvol featurettes waarin niet het volledige project uit de doeken wordt gedaan (daar zijn waarschijnlijk op zijn minst drie uitpuilende extra schijven voor nodig) maar die toch genoeg achtergrond verschaffen om zaken te ontdekken die je tijdens de (eerste) visie misschien waren ontgaan.
© Cinevision.be/nl
Niets uit deze publicatie mag op welke wijze dan ook worden overgenomen zonder voorafgaande schriftelijke (per e-mail of brief) toestemming van de verantwoordelijke uitgever.