Cinevision
Film besprekingen: bioscoop, dvd en Blu-ray
Venus In Fur (Blu-ray)
Het is bijna een schier onmogelijke opdracht om een lijst te maken van regisseurs met én een frappant oeuvre én een bizarre levensloop zonder Roman Polanski bovenaan te plaatsen. Wat die man allemaal heeft meegemaakt valt alvast niet op een scherm te beschrijven: als kind zag hij hoe zijn ouders werden afgevoerd naar concentratiekampen (zijn moeder stierf in Auschwitz), later werd hij een van de meest tot de verbeelding sprekende regisseurs in de Poolse cinema, draaide hij in Hollywood onbetwiste meesterwerken, werd zijn toenmalige echtgenote Sharon Tate gruwelijk vermoord door volgelingen van de geschifte sekteleider Charles Manson, en mocht hij vervolgens Amerika niet meer in wegens een affaire met een minderjarige, wat een paar terug dan weer tot huisarrest leidde in zijn huis in Zwitserland. En dat is dan nog maar een summiere samenvatting.
Tussen al zijn grote klassiekers door (‘Rosemary’s Baby’, ‘Chinatown’, ‘Tess’, ‘The Pianist’) had Polanski steevast oog voor kleinschalige en toneelmatige cinema. Na ‘The Ghost Writer’ (wat wel eens zijn laatste echt commerciële productie zou kunnen blijven) pakte hij uit met de theaterverfilming ‘Carnage’ en ook met ‘Venus In Fur’ doet hij geen moeite de toneelroots te verbergen. Integendeel, daar deze verfilming van het stuk van David Ives zich integraal op de planken afspeelt, lijkt hij ze vooral te omarmen.
De Amerikaanse theaterauteur David Ives zag begin 2010 zijn stuk in première gaan in New York, met als acteurs Nina Arianda en Wes Bentley. Toen het stuk een jaar later op Broadway liep, nam Hugh Dancy de rol van Bentley over. Polanski (die de adaptatie samen met Ives schreef) verkaste het gegeven van New York naar Parijs, en bleef voor de rest vrij getrouw aan het bronmateriaal. Dat focust zich op Thomas (Mathieu Amalric), een theaterregisseur die een toneelstuk wil draaien gebaseerd op Leopold von Sacher-Masochs schandaalroman ‘Venus In Furs/Venus Im Pelz’ uit 1870. Een roman die gaat over vrouwelijke dominantie en sadomasochisme en de verstandhouding tussen man en vrouw in een controversieel daglicht zet. Lou Reed liet er zich eveneens door inspireren en schreef in 1967 een gelijknamige song voor The Velvet Underground. Thomas zal zelf de mannelijke hoofdrol vertolken in het stuk, en heeft problemen om een actrice te vinden voor de rol van Wanda. Na een dag boordevol vruchteloze audities staat hij plots oog in oog met een doorweekte actrice (Emmanuelle Seigner) die ironisch genoeg Vanda heet. Aanvankelijk wil de gedesillusioneerde Thomas haar geen kans geven, maar uiteindelijk gaat hij toch voor de bijl. Hij besluit om samen met haar het stuk te repeteren, en ziet zich zo al snel gevangen in een web waarin werkelijkheid en fictie door elkaar lopen en het stuk en zijn leven elkaar beginnen te overlappen.
‘Venus In Fur’ mag dan wel geen vintage Polanski zijn, thematisch past het perfect in zijn oeuvre. Het kan moeiteloos doorgaan als een neefje (of nichtje) van zijn ‘Bitter Moon’ waarin geflipte seksuele relaties eveneens op het voorplan stonden. En ook met andere titels uit zijn oeuvre zijn er op de een of andere manier wel raakpunten. En waarschijnlijk zelfs met zijn eigen leven: dat Amalric wat op een jongere Polanski lijkt kunnen we nog als toeval beschouwen, met het casten van zijn echtgenote Emmanuelle Seigner (met wie hij eerder samenwerkte in ‘Frantic’, ‘Bitter Moon’ en ‘The Ninth Gate’) liggen eventuele parallellen er meteen vrij dik op. Of Polanski uit de biecht klapt, zijn fantasie de vrije loop laat of gewoon geniet van het toeval is niet meteen geweten.
Mooi is wel dat Polanski geen enkele commerciële toevoeging doet om dit project in de strot van het grote publiek te duwen. Gemaakt met een bescheiden budget in Frankrijk richt hij zich hier vooral op een klein publiek met gevoel voor theaterkunsten, kennis van literatuur en vooral een boon voor guerrillafilmmaken. Polanski mag dan inmiddels wel een tachtiger zijn, versleten is hij geenszins. De manier waarop hij in deze praatvaardige zwarte komedie (of is het toch een volbloed drama?) zijn eigen zin doet en daarmee nooit het gevoel voor stijlvolle cinematografie uit het oog verliest, zal in elk geval de fans van het eerste uur verblijden. Of voer tot discussie geven. En aan stoppen denkt hij vooralsnog niet: inmiddels is hij begonnen aan de voorbereiding van een film over de Frans-Joodse militair Alfred Dreyfuss die in 1894 valselijk werd beschuldigd van verraad. Het daaropvolgende proces werd een van de meest controversiële rechtszaken uit de Franse geschiedenis. We zijn alvast benieuwd met welke intensiteit Polanski zich op deze materie gaat gooien.
© Cinevision.be/nl
Niets uit deze publicatie mag op welke wijze dan ook worden overgenomen zonder voorafgaande schriftelijke (per e-mail of brief) toestemming van de verantwoordelijke uitgever.