Cinevision
Film besprekingen: bioscoop, dvd en Blu-ray

Heuglijke vaststelling enkele minuten ver in 'The Captive': dit is wel degelijk vintage Atom Egoyan. Na een paar studio-opdrachten (de potsierlijke seksthriller 'Chloe' op kop) levert de Canadese cultcineast nog eens een afilm af waarbij hij de touwtjes zelf grotendeels in handen hield en mocht houden. Wat meteen verklaart waarom 'The Captive' niet-lineair wordt verteld: een van Agoyans geprefereerde stijlkenmerken. Ook thematisch haalt hij zijn slag thuis met uitweidingen over voyeurisme, familierelaties en de excessen van informatie- en communicatietechnologie. Stokpaardjes die hij hier allemaal netjes parkeert, zij het voor de eerste keer binnen de contouren van een thrillerblauwdruk en niet zozeer binnen die van een claustrofobisch menselijk drama.  

Niet dat ‘The Captive’ even goed is als Egoyans ultieme uppercuts – toch nog steeds ‘Exotica’ en ‘The Sweet Hereafter’, het tweeluik dat hem in de jaren negentig bekendheid schonk bij het grote publiek na experimentele titels als ‘Family Viewing’, ‘The Adjuster’ en ‘Speaking Parts’. Hoofdzakelijk komt dat door het ‘suspension of disbelief’ dat nu eenmaal inherent blijkt te zijn aan detectivethrillers – iets waar hij zich in zijn drama’s minder zorgen hoefde om te maken. Tegelijkertijd is het net die verandering van spijs – of toch minstens het herschikken van de ingrediënten – die doet eten. Vertel het verhaal van ‘The Captive’ van a tot z en je krijgt een meer generieke, maar ongetwijfeld minder interessante film. Trouwens, Egoyan heeft wel degelijk feeling met thriller en horror: in de jaren tachtig regisseerde hij voor televisie zelfs afleveringen van “Friday The 13th”, “Alfred Hitchcock Presents” en “The Twilight Zone”.

Ergens in een – uiteraard ijzig sneeuwwit – stuk Canada wordt de jonge Cassandra ontvoerd. Ze zat in de bestelwagen van haar vader Matthew (Ryan Reynolds) toen die even stopte om een taart te kopen. Wanneer Matthew luttele minuten later terugkeert, is zijn dochter verdwenen. Het begin van een nachtmerrie die narratief acht jaar bestrijkt. Matthews huwelijk met Tina (Mireille Enos) kan de klap niet aan, en de twee groeien uit elkaar. Tegelijkertijd probeert een gefrustreerde Matthew de lokale politiemensen (belichaamd door Rosario Dawson en Scott Speedman) zover te krijgen dat ze de zaak blijven behandelen. Ironisch genoeg is Matthew voor hen zelf een van de verdachten in de ontvoeringszaak.  

De echte booswichten blijken echter een groep pedofielen te zijn die de donkere krochten van het internet gebruiken om hun vunzige beelden te delen. En er zelfs ontvoerde kinderen gebruiken om andere kinderen te lokken. Nasty stuff en Egoyan schakelt nog een versnelling hoger door de inlassing van een CCTV-systeem dat de ontvoerde kinderen in staat stelt om hun ouders te zien. Tegelijkertijd strooien de booswichten in een wel heel perfide sadistische bui hints en aanwijzingen rond voor de ouders zodat die extra herinnerd worden aan hun verdwenen kind.

Op het eerste zicht lijkt het allemaal nogal ongeloofwaardig – alhoewel de meest verschrikkelijke waarheid in veel gevallen helaas nog altijd gruwelijker is dan de meest verbeeldingsrijke fictie. Egoyan heeft het niet altijd makkelijk om de balans tussen ernst en genreparodie in evenwicht te krijgen: zeker in de rechte laatste lijn naar de ontknoping dreigt het allemaal net iets teveel als B-thriller te ogen. Op zich niets mis mee, maar het was wel een van de redenen waarom ‘The Captive’ vorig jaar in Cannes op opvallend veel – en onterecht – hoongelach werd onthaald.

Dat ‘The Captive’ door de sadistische invalshoek, het heen en weer gespring in de tijd en een vaak bizarre karakterinkleuring – Kevin Durand scoort genoeg wackopunten om zich een plaats te verzekeren in elk naslagwerk over sadistische filmsnoodaards – niet bij iedereen zal scoren, laat zich raden. De commerciële toegevingen zijn dan misschien weer een doorn in het oog van liefhebbers van Egoyans vroegere werk. Voor elk wat wils en tegelijkertijd niet-wils met andere woorden: interessante cinema is het sowieso. Ja, we halen zelfs met graagte de term ‘aanrader’ van stal. Hortsik. 

Simon Couwens