Cinevision
Film besprekingen: bioscoop, dvd en Blu-ray

De dood van Sir Arthur Conan Doyle in de zomer van 1930 betekende geenszins de dood van zijn onsterfelijke held Sherlock Holmes. ’s Werelds meest bekende detective bleef en blijft voortleven in tal van al dan niet elementaire films, maar ook in nieuwe verhalen en romans die door fans van Doyles werk zijn geschreven, veelal met respect en eerbied voor de toon en teneur van Doyles werk. Dat de speurneus populair blijft, bewijst onder meer het fenomenale succes van de BBC-reeks met Benedict Cumberbatch in de titelrol. Kwaliteit is en blijft gelukkig van alle tijden. ‘Mr. Holmes’ is eveneens een interessante uitbreiding van het Sherlock-canon. Dit verhaal over een gepensioneerde Holmes doet in de eerste plaats dienst als karakterstudie, maar bespaart niet op Sherlocks opmerkzaam talent. Het bronmateriaal is de uit 2005 stammende roman ‘A Slight Trick Of The Mind’ van Mitch Culin.

Anno 1947 woont de oude vos niet meer in Baker Street, maar leeft hij als 93-jarige kranige oude heer (Ian McKellen) op een boerderij in Sussex, samen met zijn huishoudster Mrs Munro (Laura Linney) en haar zoontje Roger (Milo Parker). Holmes laatst gevecht – tegen dementie – is in volle gang terwijl hij zich de details probeert te herinneren van wat officieel zijn laatste zaak was. Holmes is alvast niet van plan om zijn geheugen zonder slag of stoot op te geven. Hij reisde zelfs speciaal naar Japan om er ‘prickly ash’ op de kop te tikken, een soort Japanse peper die volgens de overlevering uitermate geschikt zou zijn om de veroudering van de hersenen tegen te gaan. Dat wil hij vooral doen omdat hij niet tevreden is met het verslag van zijn voormalige rechterhand Watson over zijn laatste zaak, bekend als ‘The Adventure of the Dove Grey Glove’. Hij wil zijn eigen visie over dat onderzoek neerschrijven, maar dat kan dus niet als hij zich alle details niet meer kan herinneren. Uiteindelijk zal het de relatie met de kleine Roger zijn die ervoor zorgt dat Holmes zijn laatste onderzoek – getoond via flashbacks – kan reconstrueren. Meteen ontdekken we ook waarom die laatste zaak ertoe leidde dat hij zijn speurneus officieel aan de wilgen hing en over de haag gooide.

Met ‘Mr. Holmes’ keert regisseur Bill Condon terug naar de ‘arthousecinema’ waarmee hij destijds hoge ogen gooide. ‘Gods And Monsters’ (waarvoor hij een Oscar voor beste geadapteerd scenario won) en ‘Kinsey’ dus. Condon heeft trouwens een raar oeuvre bij elkaar gesprokkeld: vooraleer hij zichzelf met hogervernoemde films op de kaart zette, was hij vooral actief als scenarist en regisseur van relatief obscure sciencefiction- en horrorprenten. Met ‘Dreamgirls’ bewees hij grootschalige A-projecten aan te kunnen, wat er vervolgens toe leidde dat hij het ‘Breaking Dawn’-tweeluik uit de ‘Twilight’-saga mocht regisseren. De Julian Assange-film ‘The Fifth Estate’ bleek daarna (onterecht trouwens) een van de grootste verlieslatende films uit 2013. En momenteel staat hij aan het regieroer van Disney’s live action-adaptatie van ‘Beauty And The Beast’. Een op zijn zachtst gezegd interessant parcours waarmee Condon zowel cultfans, cinefielen, tweenyboppers en binnenkort ook kinderen zal hebben bereikt.

‘Mr. Holmes’ is een film die – gezien de zachtkabbelende insteek en het overaanbod op de markt – op het eerste zicht niet meteen luidkeels om aandacht schreeuwt. Wat het des te fijner maakt om deze kleine prent te kunnen ontdekken. De manier waarop Condon de typische Holmes-elementen verwerkt in een verhaal over ‘waardig ouder worden’ is zowel ontroerend als charmant. De korst is bovendien extra knapperig door de mooie vertolking van McKellen, met wie Condon reeds samenwerkte in de James Whale-biografie ‘Of Gods And Monsters’. Ook geestig is de cameo van Nicholas Rowe. Die speelde in 1985 een Spielbergversie van Holmes het door Chris Columbus geschreven ‘Young Sherlock Holmes/Pyramid Of Fear’ en mag hier opduiken als ‘matinee Sherlock’ – een acteur die Holmes vertolkt met een duidelijke knipoog naar de Basil Rathbone-adaptaties.

Simon Couwens