Cinevision
Film besprekingen: bioscoop, dvd en Blu-ray
Sound Of Metal
'Sound Of Metal' kampeert op het drielandenpunt waar ‘aanvaardbaar’, ‘goed’ en ‘heel goed’ haasje-over spelen. De ‘heel goed’ is vooral op rekening te schrijven van Riz Ahmed, voor wie dit de definitieve doorbraakrol is. ‘Goed’ is dan weer omdat het script een interessante dialoog opent over het aanvaarden van en omgaan met een handicap of beperking. Omdat niet alle bouwstenen van het scenario ongeschonden de eindstreep halen, doet de volledige film dat bij uitbreiding echter ook niet. Voordeel is dat door die mindere momenten de echt (heel) goede scènes extra opvallen en resoneren.
'Sound Of Metal' schoot oorspronkelijk als pseudodocumentaire uit de startblokken. Regisseur Derek Cianfrance begon in 2007 met de voorbereiding van wat toen nog 'Metalhead' heette: het verhaal van een drummer van een sludgemetalduo die door de voortdurende blootstelling aan lawaai en te luide muziek doof wordt. Cianfrance had het idee om de rollen van het duo te laten vertolken door echte muzikanten. Door Edgar Livengood en Gazelle Amber Valentine van het tweekopcombo Jucifer om precies te zijn. Cianfrance maakte opnames tijdens Jucifers tournee, maar ondervond dat het niet zo gemakkelijk was om de twee niet-professionele acteurs ook echt te laten acteren. Het project kwam tot stilstand toen Cianfrance de kans kreeg om te debuteren met 'Blue Valentine', een passieproject dat toen al twaalf jaar op de plank lag.
Op een kinderverjaardagsfeestje kwam Cianfrance in contact met Darius Marder - een collega heavymetalfan. Het klikte tussen de twee, en Marder kreeg de kans om mee te schrijven aan het script van Cianfrances 'The Place Beyond The Pines'. Uiteindelijk namen Darius en zijn broer Abraham 'Metalhead' over. Niet meer als faux documentaire, maar als echte speelfilm met echte acteurs. Niet dat het project van dan af aan vlot liep: financiering voor een film over een dove heavymetaldrummer stond niet echt bovenaan bij de meeste geldschieters. Zoals meer gebeurt won de aanhouder. Ditmaal zelfs met steun van het Belgische productiehuis Caviar.
Marder had redenen om enthousiast te zijn toen hij Matthias Schoenaerts en Dakota Johnson wist te strikken voor de twee centrale rollen. Maar die deal ging niet door, en de rollen werden uiteindelijk door Riz Ahmed en Olivia Cooke ingevuld. Method acting was Ahmeds deel: 'Sound Of Metal' werd chronologisch opgenomen, hij leerde drummen en gebarentaal en hij droeg zelfs gehoorblokkers om tijdens de scènes waarin zijn personage doof is ook zelf niets te horen. Voor Ahmed de juiste rol op de juiste plaats: hij kreeg verschillende nominaties en prijzen voor zijn vertolking en onverdiend is dat niet gezien de gedrevenheid waarmee hij de film mee op koers houdt.
'Sound Of Metal' finisht immers in de eerste plaats als karakterfilm waarin het centrale karakter ‘de boodschap’ wat naar de achtergrond verdringt en zelfs voor stabiliteit zorgt tijdens de momenten waarop de rek er wat uitgaat. Zoals tijdens het lange ietwat academisch aanvoelende middenstuk waarin Ahmed zijn doofheid moet aanvaarden in een dovengemeenschap - bijna alle figuranten en bijrolspelers hier zijn echt doof. Die dovengemeenschap kan je vergelijken met een afkickcentrum. Iedereen die er verblijft moet zijn doofheid leren aanvaarden. Voor wie dat niet doet is het so long, farewell, auf wiedersehen, adieu. And don’t you come back no more. Discussiewaardig gebracht, maar het heeft de neiging meer punten te scoren als documentaire-inkijk dan als narratieve vuist op tafel. Marder maakt het zich als scenarist af en toe iets te gemakkelijk door sommige feiten eerder te stellen dan ze logisch op te bouwen. Ahmed wordt als door de bliksem getroffen plotsklaps (zo goed als) doof, waardoor er weinig evolutie in zijn aanvaarding/niet-aanvaarding zit.
Hoe sereen en eerlijk Marder de welhaast spartaanse dovengemeenschap ook voorstelt, in het grote scriptgeheel blijft het wat arbitrair aanvoelen daar het nooit echt tot een explosieve clash komt met Ahmeds personage wiens gewetens- en gehoorcrisis eigenlijk in het laatste kwartier pas echt narratief dreigt te mokeren. En zelfs dat laatste kwartier verloopt niet zonder slag of stoot: de tijd die Marder spendeert aan de weinig toevoegende scènes met Mathieu Amalric had hij beter anders ingekleurd of gewoon weggeknipt. Minpunten die niet wegnemen dat 'Sound Of Metal' zeker mag worden gezien en gehoord. Niet alleen voor Ahmeds vertolking, maar ook voor de heel efficiënt toegepaste geluidsmix waarin de stilte evenveel - en ironisch genoeg soms zelfs meer - zegt dan het geluid. Oscarwinnaar voor montage (Mikkel E.G. Nielsen) en - jawel - geluidsontwerp.