Cinevision
Film besprekingen: bioscoop, dvd en Blu-ray
Undine
‘The Little Mermaid’ is niet zo lief als je denkt. Hans Christian Andersens sprookje uit 1837 is immers een verkindvriendelijkte spin-off van een waternimf die er zelfs niet voor terugdeinsde om haar voormalige geliefden te vermoorden. Hola.
Vraag is natuurlijk waar de echte origine van waternimf Undine te vinden is. Vele geschiedkundige bronnen houden het op de Zwitser Paracelsus die het er in de zestiende eeuw voor het eerst zou over hebben gehad. Bezige bij trouwens die Paracelsus, want die was naast arts ook alchemist, botanicus, theoloog en astroloog. Indien hij nu zou leven zou hij dus al een fiks aantal keer te gast geweest zijn in ‘Terzake’ en ‘De Afspraak’. Al borduurde hij in zijn schrijfsels waarschijnlijk ook vooral voort op de Griekse Poseidon-mythologie. Nog een belangrijke datum in de geschiedvorming van de waterdame is het jaar 1811. Toen publiceerde Friedrich de la Motte Fouqué zijn roman ‘Undine’ waarin de waternimf met een ridder trouwt in de hoop zo menselijk te kunnen blijven. En fans van klassieke muziek kunnen de gevoeligheid van hun snaren laten testen bij een waternimfwerk van Debussy.
De Duitse cineast Christan Petzold (‘Barbara’, ‘Phoenix’) liet zich dan weer het meest inspireren door de ‘Undine’-monoloog van Ingeborg Bachmann uit 1961. Het was toen de eerste keer dat het verhaal volledig vanuit het vrouwelijke ik-personage werd verteld. En ook Petzold wou zijn Undine volledig centraal in de plot, en niet op een zijspoor gerangeerd.
Verklaren waar de undine/ondine vandaan komt en hoe het komt dat ze over magische krachten beschikt en eigenlijk een zeemeermin met moorddadige trekjes is doet Petzold niet. Je moet het dus fabel- en sprookjesgewijs maar aanvaarden. Undine werkt in deze versie als stadsgids in Berlijn en voelt zich aangetrokken door de duiker Christoph. De twee worden halsoverkop op elkaar verliefd, maar het water én de aarde zijn – jawel hoor – veel te diep.
Verklaren waar de undine/ondine vandaan komt en hoe het komt dat ze over magische krachten beschikt en eigenlijk een zeemeermin met moorddadige trekjes is doet Petzold niet. Je moet het dus fabel- en sprookjesgewijs maar aanvaarden. Undine werkt in deze versie als stadsgids in Berlijn en voelt zich aangetrokken door de duiker Christoph. De twee worden halsoverkop op elkaar verliefd, maar het water én de aarde zijn – jawel hoor – veel te diep.
‘Undine’ is zowel poëtisch, magisch-realistisch als historisch-realistisch. Petzold schrikt er zelfs niet voor terug om in de vrij korte speelduur plaats te voorzien voor een kijk op de historische Berlijnse stadsarchitectuur. Zo leer je ook nog wat bij. Al is de echte koopwaar natuurlijk de centrale plot zelf. Waarin Paula Beer en Franz Rogowski fabelachtig goed acteren als de verdoemde geliefden. De kans is trouwens groot dat Petzold de rollen schreef met dit duo in het achterhoofd, daar hij eerder al onder de indruk was van hun acteerchemie in zijn allegorische vluchtelingendrama ‘Transit’. Of hoe Petzold deze klassieke fabel een fascinerend nieuw onderkomen wist te geven in een hedendaagse urbane setting. Waarvoor hulde en dank.
© Cinevision.be/nl
Niets uit deze publicatie mag op welke wijze dan ook worden overgenomen zonder voorafgaande schriftelijke (per e-mail of brief) toestemming van de verantwoordelijke uitgever.