Cinevision
Film besprekingen: bioscoop, dvd en Blu-ray
Mijn Beste Vriendin Anne Frank (Blu-ray)
Een primeur deze Anne Frank-film: het is immers de allereerste Nederlandse bioscoopfilm die over ‘s lands bekendste tiener werd gedraaid. Al is het niet de eerste keer dat er een Anne Frank-film in Nederland werd opgenomen: zo streek George Stevens voor de meest bekende Hollywoodversie uit 1959 destijds met zijn cast en crew neer in Amsterdam. En in 1985 regisseerde Jeroen Krabbé mee aan een toneelstuk dat door de TROS als televisiecaptatie werd uitgezonden. En er was ook nog een musical. En andere theaterproducties. Maar nog nooit een bioscoopfilm.
Bijna gelijktijdig met Ari Folmans magisch-realistische internationaal gefinancierde animatiefilm 'Where Is Anne Frank' kwam echter ook deze 'Mijn Beste Vriendin Anne Frank' in de zalen. Een film die al een tijd in productie was en die niet zonder slag of stoot tot stand kwam getuige de demarche van de producenten die initiatiefnemer en oorspronkelijk regisseur Ate de Jong tijdens de preproductiefase wandelen stuurden. En die was daar niet echt mee opgezet.
Deze film is geen nieuwe versie van Franks periode in Het Achterhuis aan de Prinsengracht 263. Anne Frank is feitelijk ook niet het echte hoofdpersonage. Deze film is in de eerste plaats het verhaal van Hannah Goslar, Annes toenmalige ‘beste vriendin’. De twee gingen naar dezelfde school, woonden in dezelfde buurt en trokken veel met elkaar op. En kwamen in een soort van waanzinnig toeval ook beiden in het concentratiekamp van Bergen-Belsen terecht. Zij het niet samen: omdat Hannah, haar vader, jongere zus en grootouders over Palestijnse papieren beschikten konden ze eventueel worden uitgewisseld met Duitse krijgsgevangenen. Waardoor de Goslars in het uitwisselingsgedeelte van het kamp konden verblijven. Niet dat het daar rozengeur en maneschijn was, maar de gevangenen daar mochten hun eigen kleren houden, werden niet kaalgeschoren en kregen ook geen nummertatoeage. Anne en haar zus Margot kwamen later in het 'uithongergedeelte' van het kamp terecht nadat ze eerder al in Auschwitz waren. Kort voor de bevrijding stierven beide zusjes van ontbering in het kamp.
Hannah ontdekte heel toevallig dat Anne - die ze niet meer had teruggezien sinds het onderduiken van de familie Frank in Het Achterhuis in 1942 - in Bergen-Belsen was. Het deel waar Anne zat was door een groot hek gescheiden van het deel waar Hannah zat. Tijdens een clandestien gesprek van Hannah met een Nederlandse vrouw aan de andere kant van het hek ontdekte ze dat Anne daar verbleef. Die vrouw zorgde er vervolgens voor dat Anne ook naar het hek kon komen, waarop drie ‘verboden’ gesprekken volgden tussen beide jeugdvriendinnen. In tegenstelling tot Anne overleefde Hannah Bergen-Belsen wel. En ze woont momenteel als krasse negentigplusser met haar gezin in Jeruzalem.
Regisseur Ben Sombogaart laat de twee periodes van 'Mijn Beste Vriendin Anne Frank' met elkaar alterneren: de jeugdige onschuld van voor 1942 met de harde werkelijkheid in het concentratiekamp in 1945. De jonge actrices Aiko Beemsterboer en Josephine Arendsen dragen de rollen van Anne en Hannah met de nodige gravitas. Sombogaart levert een zoals dat heet verzorgde film af die doet wat hij moet of wil doen: de aandacht vestigen op de gruwelen van de tweede wereldoorlog voor een nieuwe generatie vanuit een hartsvriendinnenperspectief.
Niet dat het een feilloze film is geworden. Dat elke Duitser of Nederlandse collaborateur roepend, spuwend en schoppend in beeld komt is logisch, maar niet los te zien van een goedkoop publieksfilmcliché. Opvallender is dat de grote vriendschap tussen beide meisjes eigenlijk nogal vaak op een laag pitje staat. Uiteraard zit er in elke tienermeisjesvriendschap geregeld een haar in de boter, maar hier zit de verhouding precies toch wat scheef. Anne schuift Hannah af en toe aan de kant zodat ze kan meeheulen met populairdere meisjes en lijkt daardoor eerder op een heel naar meisje dan op de pittige hartsvriendin die de titel en de overlevering suggereren. En ook de weliswaar brave, maar toch opvallend aanwezige nadruk op tongen draaien met jongens zorgde bij heel wat Nederlandse recensenten voor nogal wat wenkbrauwengefrons, met als dieptepunt de scène waarin Anne illustraties van geslachtsgemeenschap onder de neus van een verbouwereerde Hannah duwt. Waardoor 'Mijn Beste Vriendin Anne Frank' aan de eindmeet uiteindelijk meer weet te bekoren als historische reconstructie dan als echt emotioneel geladen kijkstuk dat titelgewijs de lading dekt.