Cinevision
Film besprekingen: bioscoop, dvd en Blu-ray
Blonde
Dat het korte leven van Marilyn Monroe - 36 jaarwendes heeft ze mogen meemaken vooraleer ze op 4 augustus 1962 het tijdelijke met het eeuwige inruilde - nogal wat tragiek bevatte … daar zal zowat iedereen het over eens zijn. Niet in het minst de Australische cineast Andrew Dominik die in zijn fictieve biografie-film enkel maar die tragiek uitvergroot.
Hij haalde daarvoor inspiratie uit Joyce Carol Oates’ in 2000 verschenen boek 'Blonde'. Een boek waarvan de schrijfster zelf onomwonden toegeeft dat de ware zaken vervat zitten in een fictieve omkadering. Of hoe 'Blonde' dus zeker geen traditionele biografie in de letterlijke zin van het woord is. Dat boek werd trouwens een jaar later al verfilmd als miniserie, maar die veroorzaakte nauwelijks een rimpeling. Hetzelfde kan niet worden gezegd van deze overladen filmversie: die kreeg zowaar een NC-17 als kijkwijzeretiket mee en werd door heel wat fans van Monroe en andere gevoelige tenen hebbende kijkers met tomaten, eieren en bananen bekogeld. Of met galspuiposten op internetfora.
Voor Dominik was 'Blonde' niet zomaar een opdrachtfilm. Integendeel, hij zag het als een heus passieproject dat al in 2010 voor de eerste keer werd aangekondigd, toen nog met Naomi Watts in de hoofdrol. Later kwam het nieuws dat Watts was vervangen door Jessica Chastain, maar een echt wezenlijke start van de opnames werd niet gecommuniceerd. Ook Brad Pitt - met wie Dominik 'The Assassination Of Jesse James By The Coward Robert Ford' en 'Killing Me Softly' draaide - verbond zich productioneel aan het project via zijn Plan B-productiemaatschappij. Toen de distributierechten uiteindelijk door Netflix werden opgepikt viel alles budgettair toch in de plooien voor Dominik die inmiddels Ana de Armas had gecast in de titelrol. En kon hij eindelijk beginnen aan zijn rollercoasterfilm die hij caleidoscopisch in kleur, zwart-wit, smalbeeld en breedbeeld draaide. Als regiematige auteursstempel - Dominik schreef ook zelf het script - kan dat tellen.
Wie niet bekend is met het leven van Monroe komt hier eigenlijk niet zoveel te weten, en zal vooral tot de conclusie komen dat Marilyn het meest trieste leven ooit uit de geschiedenis der trieste levens heeft gehad. En zal daarbij opmerken dat succes en geld niet gelukkig maken en dat het nogal kadees zijn daar in het verderfelijke Hollywood. Terwijl Dominik zelf beweert een feministische film te hebben gedraaid, krijgt hij de kritiek dat hij dat net niet heeft gedaan door Monroe te portretteren als weerloos slachtoffer in een door mannen gerunde wereld. En dat terwijl haar status van slimme zakenvrouw en het door haarzelf bewust mee in stand gehouden imago van als dom blondje agerende superster - de oprichting van haar eigen productieschema bijvoorbeeld - nauwelijks aan bod komt. Los daarvan moet de eerste biografische film die alle relevante gebeurtenissen uit het leven van de hoofdpersoon laat zien uiteraard nog worden gemaakt. Dus die kritiek valt te pareren.
'Blonde' vat het verhaal van Monroe grotendeels schetsmatig samen en kiest als rode draad het gemis van een vader die ze nooit heeft gekend. Het gebrek aan vaderliefde leidt ernaar dat ze iedere man die later een rol van betekenis in haar leven zal spelen met daddy aanspreekt. Niet dat ze veel moederliefde heeft gekend: haar moeder was bipolair waardoor de kleine Norma Jean Baker in gastgezinnen en weeshuizen werd ondergebracht - en ook seksueel misbruik was haar deel. Dominik kan dus van bij het begin de tragische kaart trekken, en toont ook hoe ze al bij haar eerste casting wordt verkracht door de niet bij nader bij naam genoemde Fox-baas Darryl F. Zanuck.
Ook al zitten er reconstructies van scènes uit onder meer 'Don’t Bother To Knock', 'Niagara', 'The Seven Year Itch' en 'Some Like It Hot' in de mix, het blijft frappant dat Dominik eigenlijk maar weinig aandacht besteedt aan Monroes filmcarrière. Hij concentreert zich op een leven gevuld met miskramen en abortussen, trioporno met de zonen van Charlie Chaplin en Edward G. Robinson, haar gecontesteerde huwelijk met de voormalige baseballspeler Joe DiMaggio – van wie ze in het echt inderdaad kletsen kreeg, haar meer vredig huwelijk met toneelauteur Arthur Miller, haar verslaving aan drugs en pijnstillers en als klap op de vuurpijl een fellatioscène met JFK die haar tot seks dwingt terwijl hij met J. Edward Hoover aan de telefoon hangt. En vooral die scène wordt Dominik kwalijk genomen daar de naar het schijnt veel verfijndere relatie tussen Monroe en de voormalig president daarmee resoluut tot een pagina uit een trashmagazine wordt herleid. Door de sensatie stelselmatig uit te vergroten krijg je finaal een film waarin voor nuance geen plaats meer is. Met als resultaat dat uiteindelijk noch de leugen noch de waarheid er nog iets toe doet. Dat Dominik op het eind ook nog eens een volledige fictiekaart moet trekken om de rond Monroes verlangen naar een tastbaar gemaakte vader draaiende cirkel te kunnen sluiten spreekt ook niet echt in zijn narratief voordeel.
'Blonde' is eerder een vermoeiend dan boeiend kijkstuk. Dat het eindresultaat zijn status als must see tornadofilm alsnog verdient is in de eerste plaats een filmtechnische verdienste. De absorberende rol van de Amas en de overal en nergens-stijl van Dominik houden je sowieso drie uur op je qui-vive. Al zal je er geen warm ba deedly deedly deedly dum boop boop a doop-gevoel aan overhouden. Geen film om de energiecrisis mee te lijf te gaan dus.