Cinevision
Film besprekingen: bioscoop, dvd en Blu-ray
The Northman
Met het vikingepos 'The Northman' schuift regisseur Robert Eggers de geknepenheid van zijn voorgaand hermetisch tweeluik 'The Witch' en 'The Lighthouse' even aan de kant. Die twee films bereikten in een mum van tijd een cultstatus, maar bleven grotendeels onder de radar van het grote publiek. 'The Northman' laat zich echter bekijken als een hogebudgetblockbuster. Als je tegen een stootje kan tenminste.
Opnieuw staan mythes, folklore, viscerale nachtmerries en historisch realisme centraal. Eggers wou 'The Northman' aanvankelijk volledig in het oud-Noors draaien, maar dat bleek alsnog een brug te ver voor de geldschieters - al kreeg Mel Gibson destijds wel zijn zin voor 'The Passion Of The Christ' waar uitsluitend Aramees, Latijn en Hebreeuws werd gesproken. 'The Northman' mag aan de oppervlakte dan wel lijken op een film die ook Ridley Scott zou kunnen hebben gedraaid, het resultaat is wis en waarachtig pure auteurscinema waarin Eggers’ stijlkenmerken primeren. Dit is geen jolige avonturenfilm, maar een messcherpe, hondsbrutale, aardedonkere en in duistere geluidslandschappen gehulde historische geweldorgie waarin geen plaats is voor borrelnootmomenten. Met als extra omkadering een desoriënterende beeldenstorm waarin mythologische demonen en visioenen je midscheeps in de solar plexus treffen.
Wat niet wil zeggen dat 'The Northman' geen helder verhaal heeft. Integendeel. Het script is een rechttoe rechtaan wraakdrama met Skarsgard als de Noorman uit de titel die hemel - en vooral hel - beweegt om de dood op zijn koninklijke vader te wreken. Eggers vond zijn inspiratie voor het script in de uit de tiende eeuw stammende Scandinavische legende 'Amleth', en die inspireerde Shakespeare destijds om de h vooraan te plaatsen voor zijn 'Hamlet'-adaptatie. Dus ja, 'The Northman' is eigenlijk een Shakespeareverfilming zonder er feitelijk een te zijn.
Ook al zijn de personages an sich te rudimentair om echt meegesleept te worden door het verhaaltechnische aspect van 'The Northman', het is moeilijk om niet voor Eggers cinematografisch sterk onderbouwde uppercut overstag te gaan. Meer dan twee uur lang dompelt hij je onder in een hypnotiserend en zo accuraat mogelijk speldenprikgedetailleerd weergegeven schouwspel. De opnames in Ierland en IJsland konden nauwelijks nog ruwer of grauwer zijn dan in deze symfonie die grossiert in slijk, darmen en afgehakte ledematen - daarbij elke vorm van luchtig escapisme vervangend door pikduister realisme terwijl oerklanken en theatrale dialogen de klankband laten trillen. Skarsgard en Claes Bang gaan als aartsvijanden tot op het acteerbot, al is de rol van Kidman als knokige en vileine manipulerende feeks - de teef in het kegelspel zo je wil - misschien nog wel het meest frappant in dit stilistisch overdonderend geweldepos dat qua detailinzicht te overladen is om al zijn geheimen tijdens een en dezelfde trip naar het Vallhöl prijs te geven.
Ergens valt ook niet te ontkennen dat de simpliciteit van de plot soms een een beetje wringt met de vaak ondoorgrondelijke stijl van de cineast. Op dat gebied vormden 'The Witch' en zeker 'The Lighthouse' een meer coherent desoriënterend geheel. Waardoor er eigenlijk niet zomaar zonder slag of stoot kon worden beweerd dat 'The Northman' dusver Eggers’ beste film is. Stof tot nadenken en beschaafd gediscussieer zowaar.