Cinevision
Film besprekingen: bioscoop, dvd en Blu-ray

Stel je voor dat je woordvoeder bent van een bedrijf dat een product op de markt heeft gebracht dat de maatschappelijke gezondheid schaadt. Of dat je de advocaat bent die het bedrijf vertegenwoordigt in een ophefmakende juridische strijd. Wat zou je doen? Zou je de moraalridder in jezelf naar boven laten komen of zou je stilzwijgend je job uitvoeren, beseffend dat je daarmee de levens van goede, modale mensen verwoest? Over dat dilemma gaat ‘Michael Clayton’, een steengoede en krachtig geregisseerde juridische thriller van debutant Tony Gilroy, beter bekend als scenarist van de snedig geschreven ‘Bourne’-trilogie.

De Michael Clayton uit de titel is een fixer. Zelf zie je hem nooit pleiten - de film speelt zich overigens geen seconde af in een rechtszaal - maar hij adviseert mensen de juiste personen op de juiste plaats en hij lost problemen op nog voor ze zich stellen.

De plot van ‘Michael Clayton’ is misschien te herleiden tot een banaal thrillerverhaaltje over de strijd van één man tegen de multinationals, maar het is de intelligente structuur - de film vangt aan met de finale, maar toch blijf je een goed halfuur puzzelen voor je helemaal door hebt waar het verhaal naartoe gaat - die je toch vanaf de openingsminuten bij de kladden grijpt. Het eerste uur neemt de film een langzame, maar beklijvende aanloop, maar in het tweede uur ontbindt hij pas echt zijn duivels. Spannend en dramatisch tegelijkertijd stevent hij af op een onheilspellende finale, die voor niemand goed kan aflopen. Hoewel het verhaal getuigt van een getalenteerde pen en een hoge graad van realisme (het is tenslotte losjes gebaseerd op een waar gebeurde zaak), schuilt de grootste sterkte van het in pure jaren zeventig traditie vertelde ‘Michael Clayton’ in z’n personages, die tot in de puntjes uitgewerkt zijn zonder dat de prent ook maar één seconde sentimenteel of oppervlakkig dreigt te worden.

George Clooney, die zich de afgelopen jaren specialiseerde in maatschappijkritische thrillers die je een geweten trachten te schoppen (zie ook ‘Syriana’), speelt de rol van z’n leven als de gehaaide probleemoplosser, wiens privéproblemen boven hem uit dreigen te groeien. Toch moet hij blijven functioneren in het grotere geheel. Hij is een schakel, maar wel eentje die er toe doet. En ook hij - gewetensbezwaren of niet - moet zien dat er brood op de plank komt. Ook Tilda Swintons personage grossiert in subtiliteit; ze is geen slechte vrouw, ze doet gewoon haar werk. En ze beseft zelf maar al te goed dat ze iemand geworden is die ze in feite niet wilde zijn. Ten slotte zijn er ook nog Tom Wilkinson en Sydney Pollack als respectievelijk de advocaat die plotseling meer sympathie voelt voor de tegenpartij en de baas van het kantoor, die ten allen tijde het hoofd koel tracht te houden. Het is net doordat de karakters zo accuraat, consequent en levensecht worden geportretteerd dat ‘Michael Clayton’ zich onderscheidt. Dit is geen juridische thriller over een zaak die een afloop dient te krijgen. Dit is een spannend diepmenselijk drama, waarin alle karakters pionnen zijn van een groter, machtiger geheel. Grootse cinema.

Peter Janssens